อุทยานแห่งชาติแกรนด์ทีทอน (Grand Teton National Park)

อุทยานแห่งชาติแกรนด์ทีทอน (Grand Teton National Park)

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: อุทยานแห่งชาติ, National Park, ระบบนิเวศ, ecosystem, แกรนด์ทีทอน, Grand Teton,

ภาพ อุทยานแห่งชาติแกรนด์ทีทอน (Grand Teton National Park)

ภาพ อุทยานแห่งชาติแกรนด์แคนยอน (Grand Canyon National Park, Arizona, USA) ในรรัฐอริโซน่า ประเทศสหรัฐอเมริกา

การจัดการอุทยานแห่งชาติในประเทศไทย นับเป็นเรื่องยาก แม้มีกฎหมายประกาศพื้นที่เป็นวนอุทยาน (National Park) แล้ว แต่เวลาที่ผ่านไป ก็จะมีผู้คนเข้าไปบุกรุก แล้วที่ดินที่หวังจะเก็บรักษาไว้เป็นป่าเขาตามธรรมชาติ ก็ถูกรุกล้ำจนเหลือน้อยเต็มที

ทำไมเราจึงรักษาอุทยานแห่งชาติเอาไว้ไม่ได้ ทั้งๆที่เป็นสิ่งจำเป็น ทำไมกฏหมายจึงไม่มีความหมาย

เราคงต้องเรียนรู้จากการออกกฎหมายอุทยานแห่งชาติที่ได้เกิดขึ้นมาแล้วในอเมริกา และวิธีการที่เขาดูแลสมบัติของชาติเขา ให้คงสภาพดังที่กฎหมายได้กำหนด

ในเดือนมกราคม ค.ศ. 1908 ประธานาธิบดีธีโอดอร์ รูสเวลท์ (U.S. President Theodore Roosevelt) แห่งสหรัฐอเมริกาได้กำหนดให้ที่ดิน 800,000 เอเคอร์ของ Grand Canyon เป็นอนุสรณ์สถาน และมีสถานะเป็นอุทยานแห่งชาติ อยู่ภายใต้การดูแลของรัฐบาลกลางในสมัยประธานาธิบดีวูดโรว์ วิลสัน (President Woodrow Wilson) ในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1919

ในอีก 10 ปีต่อมาในวันเดียวกันนี้ คือวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1929 ประธานาธิบดีแคลวิน คูลิดจ์ (President Calvin Coolidge) ได้ลงนามในกฎหมายที่ผ่านรัฐสภาสหรัฐ กำหนดให้มีวนอุทธยานแห่งชาติอีกแห่งหนึ่งชื่อ อุทยานแห่งชาติแกรนด์ทีทอน (Grand Teton National Park) ซึ่งอยู่ในรัฐไวโอมิง (Wyoming) ทางตะวันตกของสหรัฐเช่นกัน

การออกกฎหมายและบังคับใช้ให้ Grand Canyon เป็นอุทยานแห่งชาตินั้นไม่ยากนัก เพราะทั้งหมดเป็นหุบเขาที่แทบทำการเกษตรไม่ได้ ไม่มีผู้คนไปอยู่ ยกเว้นพวกชนเผ่าพื้นเมืองเดิมที่มีประวัติศาสตร์อยู่ในเขตกันดารเหล่านั้นได้ แต่ที่ Grand Teton แตกต่างกัน เพราะเป็นพื้นที่ๆอากาศไม่หนาวจัดนัก มีปริมาณน้ำฝนและความชื้นเพียงพอที่จะทำการเพาะปลูกได้ดี และที่สำคัญ มีผู้คนได้อพยพเข้าไปอยู่ในบริเวณดังกล่าวแล้วบางส่วน

อุทยานแห่งชาติทีทอน (Grand Teton National Park) ของสหรัฐอเมริกา ทางตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐไวโอมิง (Wyoming, USA) มีพื้นที่ 310,000 เอเคอร์ มีความยาว 40 ไมล์ คลุมเทือกเขาทีทอน (Teton Range) อุทยานนี้อยู่ห่างจากอุทยานแห่งชาติเยลโลสโตน (Yellowstone National Park) โดยมีหน่วยงานชื่อ National Park Service จัดการโดยหน่วยงานชื่อ John D. Rockefeller, Jr. Memorial Parkway ทั้งสามเขตปกป้องนี้เป็นเขตป่าแห่งชาติ (National Forests) จัดเป็นระบบนิเวศเยลโลสโตนใหญ่ (Greater Yellowstone Ecosystem) มีพื้นที่รวมกันถึง 18,000,000 เอเคอร์ นับเป็นเขตระบบนิเวศอากาศปานกลางที่ได้รับการดูแลรักษาที่ดีที่สุดในโลก

ประวัติที่น่าสนใจคือบริเวณ Jackson Hole เป็นพื้นที่ๆมีคนผิวขาวเข้าไปตั้งถิ่นฐานอยู่อย่างถาวรตั้งแต่ทศวรรษ 1880s จนกระทั่งในช่วงทศวรรษ 1930s เมื่อมีความพยายามที่จะอนุรักษ์พื้นที่ตามธรรมชาติให้เป็นป่าเขาตามธรรมชาติ เมื่อบรรดานักอนุรักษ์ได้ชักชวนให้มหาเศรษฐีจากน้ำมัน John D. Rockefeller, Jr ให้ซื้อที่ดินบริเวณ Jackson Hole เหล่านี้คืนจากชาวบ้าน เพื่อบริจาคเพิ่มเติมให้กับอุทยานแห่งชาติ แม้ได้รับการต่อต้านและไม่เห็นด้วย แต่ในที่สุดก็ได้ที่ดินกลับเป็นอุทยานแห่งชาติ 

ในที่สุด ในปี ค.ศ. 1929 จึงได้มีการประกาศให้แกรนด์ทีทอนเป็นอุทยานแห่งชาติ แม้การประกาศจะช้ากว่าอทยานแกรนด์แคนยอน (Grand Canyon National Park) ถึง 10 ปี แต่ผลที่ได้ ก็คือ วนอุทยานแห่งชาติทีทอน (Grand Teton National Park) ก็ได้กลายเป็นวนอุทยาน ประเทศสหรัฐก็สามารถปกป้องเทือกเขาและยอดเขาทีทอน ที่สวยงามเอาไว้เป็นสมบัติของคนทั้งชาติ ดังที่เห็นในภาพ

ภาพ อุทยานแห่งชาติทีทอน (Grand Teton National Park) มีทิวทัศน์ที่สวยงาม อากาศดี หากใช้พื้นที่ทำการเพาะปลูกก็ทำได้ดี

ภาพ ร่องรอยที่เห็นเป็นโรงนา เพราะบางส่วนของที่ดินในอุทยานนี้ เคยเป็นที่ดินบุกเบิกของคนอเมริกันที่มุ่งสู่ตะวันตก เคยเป็นพื้นทีีการเกษตร แต่ในที่สุด เขาก็สามารถนำพื้นที่กลับมาเป็นอุทยานแห่งชาติได้