การกลับสู่สภาพนิ่ง และการดิ้นรน (Entropy and Negentropy)

การกลับสู่สภาพนิ่ง และการดิ้นรน
(Entropy and Negentropy)

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: ชีววิทยา, Biology, ระบบมีชีวิต, living system, entropy, negentropy, negative entropy, การกลับสู่สภาพนิ่ง, การดิ้นรน

คำว่า Entropy ยังไม่มีคำแปลเป็นภาษาไทยที่เหมาะและลงตัว แต่มาจากภาษากรีกว่า (Greek: εν (en=inside – จากภายใน) + verb: τρέπω (trepo= to chase, escape, rotate, turn หรือการตามล่า การหนี การหมุนเวียน)

สภาพ น้ำแข็งในแก้วที่มีอุณหภูมิต่ำ เมื่อเรานำมาตั้งไว้ในห้อง อุณหภูมิของน้ำในแก้วก็จะค่อยๆเพิ่มขึ้น น้ำแข็งจะละลาย จนในที่สุดจะมีอุณหภูมิระดับเดียวกับในห้อง ปรากฏการณ์ดังนี้เรียกว่า entropy

Entropy เหมือนสภาพชีวิตของคนเรา เมื่อเกิดมามีความสดใหม่ มีความเป็นหนุ่มเป็นสาวที่แข็งแรง แต่แล้ววัยที่เพิ่มขึ้น ความแข็งแรงก็ลดลงไปเป็นลำดับ

Entropy คือการกลับสู่สภาพนิ่งที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอีกต่อไป

การต่อต้านการหยุดนิ่ง
Negative Entropy

Negative entropy คือความพยายามของสิ่งมีชีวิตที่จะดำรงอยู่ ไม่ให้ดับสูญไปได้โดยง่าย หรือกล่าวได้ว่าเป็นความพยายามที่จะดำรงชีวิต และสืบต่อพันธุ์ให้คงอยู่ตลอดไป

ทุกสิ่งมีชีวิตมีความพยายามจะส่งออก Entropy เพื่อรักษาระดับของ Entropy ให้มีอยู่ต่ำที่สุด ดูคำว่า Entropy and life ซึ่งอาจเรียกปรากฏการณ์ดังนี้ว่า Negentropy หรือ “การดิ้นรนไม่ให้กลับสู่สภาพหยุดนิ่ง”

Negative entropy เปรียบให้เห็นเหมือนคนเราพยายามทุกวิถีทางเพื่อให้แก่หรือชราภาพช้าลงหรือมีชีวิตให้ยืนยาวมากที่สุด หรือ ความพยายามของสิ่งมีชีวิตเพื่อรักษาคุณสมบัติการสืบพันธุ์หรือขยายพันธุ์ไว้ให้ดีที่สุด

ปลาแซลมอน (Salmon)

ปลาแซลมอน (Salmon) เป็นลักษณะของสิ่งมีชีวิตตามธรรมชาติที่มีลักษณะการดิ้นรน เพื่อให้ดำรงชีวิต และเพื่อการสืบสายพันธุ์ให้ดำรงอยู่ตลอดไป คือการมีคุณสมบัติของ Negative entropy

ภาพ ปลาแซลมอน ขณะว่ายทวนน้ำไปตามลำธาร/แม่น้ำ แล้วไปสืบพันธุ์ วางไข่

ปลาแซลมอน (Salmon) เป็นปลาที่เกิดในน้ำจืด แต่เติบโตแล้วออกไปใช้ชีวิตในทะเล แล้วก็กลับสู่น้ำจืดเพื่อการขยายพันธุ์ (Reproduction) การกลับสู่น้ำจืดนั้น แม้จะต้องว่ายทวนน้ำที่เชี่ยวกรากไปตามแม่น้ำลำธาร มีสัตว์กินเนื้อดังเช่นหมียักษ์ (Grizzlies) หมาป่า (Wolves) หรือบีเวอร์ (Beavers) ตลอดจนมนุษย์ทั้งหลาย ดักรอจับกินตลอดทาง และเมื่อผสมพันธุ์ปล่อยไข่จำนวนมากออกที่ต้นน้ำแล้ว มันก็จะตาย

ปลาแซลมอนเพศเมียเมื่อผสมพันธุ์ แล้วปล่อยไข่จำนวนไข่ที่ออกมา 5,000 ฟอง จะมีเพียง 500 หรือร้อยละ 10 ที่จะมีชีวิตรอดและเติบโตไปตามธรรมชาติ และตลอดชีวิตของมันก็จะต้องแหวกว่ายหากินและดำรงชีวิตของมันอย่างไม่มีหยุดนิ่ง

ภาพ ขณะที่ว่ายทวนขึ้นไปสู่ต้นน้ำ ปลาแซลมอนจะมีอันตรายจากสัตว์กินเนื้อ เช่นหมียักษ์ Grizzly มันก็ต้องฟันฝ่าขึ้นไป 

ปลาแซลมอน คือสัญลักษณ์ของการดิ้นรน เป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถปรับตัวดำรงอยู่ได้ในธรรมชาติอย่างยากที่จะสูญพันธุ์ เพราะมันมีความสามารถที่จะดิ้นรนเพื่อให้เผ่าพันธุ์ของมันดำรงอยู่ตลอดไป