สุภาษิตจีน: อย่าเป็นแมวตาบอดที่จับได้แค่หนูตาย

สุภาษิตจีน: อย่าเป็นแมวตาบอดที่จับได้แค่หนูตาย

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: proverb, สุภาษิต, vision, visionary, วิสัยทัศน์, สายตา, ทรรศนะ, โลกทัศน์

มีสุภาษิตจีนที่ปรากฏในภาษาอังกฤษบทหนึ่งกล่าวว่า “A blind cat catches only a dead rat.” ~ Chinese Proverb

ซึ่งแปลเป็นไทยได้ว่า “แมวตาบอดจะจับได้แค่หนูตาย” ซึ่งมีคำอธิบายว่า จะทำอะไร ก็ต้องรู้จักเปิดหู เปิดตา แสวงหาความรู้ ความคิดความเห็น ต้องไม่ทำตัวเป็นดังคนตาบอดที่ไมได้เห็นอะไร

สำหรับสุภาษิตนี้หวังที่จะสอนคนให้ต้องคิดและทำอะไรอย่างมีวิสัยทัศน์

คนมีวิสัยทัศน์ (Visionary) คือคนที่สามารถมองเห็นอนาคต และสำหรับคนบางกลุ่มมองว่าเป็นสิ่งนอกเหนือธรรมชาติ (supernatural)

สถานะของการมีวิสัยทัศน์อาจบรรลุได้ด้วยการเข้าสมาธิ วิปัสสนา (meditation), การใช้ยา (drugs), ความฝันที่ทำให้มองเห็นภาพใสกระจ่าง (lucid dreams), การฝันกลางวัน (daydreams), หรือเป็นศิลปะ (art) อย่างหนึ่ง

คนจะมีวิสัยทัศน์มักจะต้องมีเครื่องมือ ความสามารถ หรือประสบการณ์พิเศษ ทำให้เขามองเห็นในสิ่งต่างๆที่คนอื่นๆมองไม่เห็น

Steve Jobs และ Steve Wozniak ผู้ก่อตั้งบริษัท Apple ได้ชื่อว่าเป็นผู้มีวิสัยทัศน์ที่ทำให้เห็นโลกของเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information & Communication Technology) และลึกๆมองเห็นโอกาสของคอมพิวเตอร์ที่คนอื่นๆมองไม่เห็น และโดยเฉพาะในโลกของวิทยาการก้าวหน้าเช่นนี้ คนที่มองเห็นอนาคต กับคนที่มองไม่เห็นอะไรเลย หรือมองเห็นอย่างผิดพลาด ย่อมมีความแตกต่างกันอย่างมาก และเรื่องนี้ไม่เกี่ยวกับสติปัญญาเสียทีเดียว และคนที่มองเห็นแล้วมีความสามารถในการนำและการจัดการ เขาก็ทำให้วิสัยทัศน์หรือความฝันของเขากลายเป็นความจริง และสิ่งเหล่านี้บางทีล้ำหน้ากว่าคนอื่นๆนับเป็น 2-5 ปี ซึ่งในทางการแข่งขันนั้น ถือว่าตามกันไม่ทันแล้ว และจะเห็นได้ว่า คนที่นำองค์การอย่างเรียนรู้ช้า ก็จะตกกระแส บริษัทยักษ์ใหญ่นั้นๆก็จะมีหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ที่หล่นลงมาอย่างต่อเนื่อง และในหลายๆราย ต้องหยุดดำเนินการ หรือถูกซื้อกิจการไปในที่สุด

สำหรับใครก็ตามที่จะทำธุรกิจ ไม่ว่าจะเรื่องอะไรก็ตาม ต้องแสวงหาวิสัยทัศน์เหล่านี้ ท่านอาจจะได้จากการไปฟังคนผู้มีความสามารถเขาพูดคุยกัน คบกับคนเก่งๆในหลากหลายสาขาวิชาการ นั่งฟังเขาถกกันในเรื่องที่เกี่ยวกับปัญญา อนาคต เรื่องที่เป็นวิกฤติหรือโอกาสในแต่ละด้าน เราจะได้เรียนรู้มากมาย ในบางเรื่อง หาทางหลบจากงานประจำ ไปท่องเที่ยวทั้งในประเทศและต่างประเทศ ให้ได้เห็นหรือสัมผัสกับสิ่งที่แตกต่างจากที่เราได้เห็นซ้ำซากทุกๆวัน หากอยู่แต่ในประเทศไทย ก็ต้องไปในประเทศเพื่อนบ้านทั้งที่เจริญมากกว่าและน้อยกว่าเรา ท่องไปในประเทศทั้งใหญ่และเล็ก เรียนรู้วัฒนธรรม วิถีชีวิต วิธีการทำงาน และรวมถึงศิลปวัฒนธรรมของเขา

ในชีวิตพยายามหาเวลาว่าง อ่านหนังสือที่หลากหลาย หนังสือเป็นอีกหน้าต่างหนึ่งที่ทำให้เราได้สัมผัสกับสิ่งที่เราอาจไม่เคยสัมผัส อย่าอ่านเพียงในเรื่องที่เราคุ้นเคย

วิสัยทัศน์นั้นอาจเป็นทั้งทางด้านการเมือง ศาสนา สิ่งแวดล้อม สังคม หรือเทคโนโลยี วิสัยทัศน์มักจะเกิดกับคนที่มองเห็นอะไรแจ่มชัด เฉพาะเจาะจง เกี่ยวกับอนาคต บางที่เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับเทคโนโลยี หรือทางสังคม/การเมือง คนที่คิดทำการใหญ่ยิ่งต้องเข้าใจวิสัยทัศน์ หากเขานั้นไม่มี แต่เห็นความจำเป็น เขายังสามารถเอาใจใส่เรียนรู้จากคนที่มีวิสัยทัศน์ แต่หากใครที่ไม่มีวิสัยทัศน์ แล้วก็ไม่สนใจ ไม่เข้าใจในความจำเป็นที่ต้องมองเห็นอนาคต เขาคนนั้นย่อมเป็นอันตรายหากต้องไปนำคนจำนวนมาก หรือนำในองค์การหรือสังคมขนาดใหญ่ เพราะเขาอาจเป็นคนที่พาคนเป็นอันมากหลงทางก่อให้เกิดความเสียหายได้มากมาย