ขอพูดถึงวัยและยุคสมัยของคนสักเล็กน้อย

ขอพูดถึงวัยและยุคสมัยของคนสักเล็กน้อย

ประกอบ คุปรัตน์Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: สังคมไทย, Early birds, Baby boomers, Golden boomers, Silver generation, Snowbirds

มีคำบางคำที่อยากจะพูดคุยในวันนี้ ซึ่งเป็นคำที่เกี่ยวกับยุคสมัย โดยเฉพาะกับคนรุ่นผมในวัยของผม

ผมและคนวัยผมมีสิทธิเรียกตนเองอยู่หลายคำ เช่น คำว่านกเช้า (Early birds), ทารกสะพรั่ง (Baby boomers), คนรุ่นยุคทอง (Golden boomers) ซึ่งไม่ตรงกันนักกับคำว่าคนวัยทองที่เขาใช้กัน, คนรุ่นสีเงิน (Silver generation) หรือ คนวัยนกหิมะ (Snowbirds)

นกเช้า หรือ Early birds คือ นกที่ตื่นแต่เช้าออกหาทำมาหากิน แต่ตรงกันข้าม เมื่อวัยหนุ่มฯผมมักตื่นสาย แต่ในตอนนี้ คนวัยผมมักเป็นพวกตื่นเช้า ยิ่งเข้านอนเร็ว ยิ่งตื่นเช้า เพราะโดยทั่วไปผู้ใหญ่ในวัย 60 ปีขึ้นไปจะต้องการนอนรวดเดียวไม่เกิน 5-6 ชั่วโมง จะนอนให้นานกว่านี้ก็จะลำบาก เพราะมักจะต้องกังวลเรื่องเข้าห้องน้ำ แล้วเข้าห้องน้ำแล้ว ก็มักจะกลับมานอนต่อให้หลับสนิทได้ยาก หากได้นอนมานานเกิน 5-6 ชั่วโมงแล้ว

คำว่า นกเช้า หรือ Early birds จึงดูเหมาะกับผู้ใหญ่ที่มักตื่นเช้า และตื่นเช้าแล้วพึงใช้เวลาที่ได้มาตอนเช้านี้ทำอะไรที่เป็นประโยชน์ แล้วแต่จะเหมาะสม

ภาพ ในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ราว ค.ศ. 1947 เป็นต้นมา สงครามสงบ ทหารหนุ่มกลับบ้าน มาอยู่กับครอบครัว และคนหมดกังวล เตรียมตั้้งรากฐาน มีเด็กๆ เกิดขึ้นมาก ดังที่เห็นในภาพ

ภาพ ช่วงปี ค.ศ. 1970 คนกลุ่มนี้ีมากที่สุดในวัย 5-10, 11-15 และ 15-20 ปี แล้วในช่วงปี ค.ศ. 1985 หรือ 15 ปีให้หลัง คนกลุ่มนี้ก็เติบโตเป็นวัยหนุ่มสาว และมีครอบครัว

คนรุ่นทารกสะพรั่ง หรือ Baby boomers คือ คนรุ่นที่เกิดหลังสงครามโลกครั้งที่สองจน 10-15 ปีให้หลัง ในช่วงเวลาดังกล่าว จะมีทารกเกิดมามากเป็นพิเศษ เพื่อทดแทนประชากรที่เจ็บตาย หรือสูญหายไปช่วงสงคราม ในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง เคยมีอัตราการเกิดของประชากรสูงถึงร้อยละ 4.3 แม้แต่ในครอบครัวเดียวกันของผมมีพี่น้องท้องเดียวกันถึง 6 คน ในยุคนั้นยังไม่มีการคุมกำเนิดกัน ตรงกันข้ามในสมัยจอมพลแปลก พิบูลสงคราม ยังมีการส่งเสริมให้มีลูกมากๆ ครอบครัวไหนมีลูกมาก ก็เท่ากับเกิดมาช่วยชาติ

ในสหรัฐอเมริกา คำว่า Baby boomers ยิ่งที่เป็นคำที่ใช้กันอย่างเข้าใจได้ทั่วไป เพราะเป็นช่วงที่ทหารผ่านศึกกลับจากสงครามโลกครั้งที่สอง มามีครอบครัว กลับเข้าศึกษาในมหาวิทยาลัย แล้วสร้างหลักฐานและความมั่นคงให้กับครอบครัวของตนเอง และที่สำคัญคือกลับมามีลูกทั้งชายและหญิง

คนรุ่นยุคทอง Golden boomers คือ คนในวัยผมบางส่วน ซึ่งไม่ใช่เรียกขานกันโดยทั่วไป แต่เนื่องด้วยคนในช่วง Baby boomers ส่วนหนึ่งนั้นเป็นพวกเรียนหนังสือ คนทำงานวิชาการและวิชาชีพ อาจเป็นกลุ่มคนร้อยละ 3-10 ของประเทศ ที่ทำงานก้าวหน้าจนเกษียณ มีความรู้ มีการศึกษา ทำงานหนัก เติบโตมาในราชการและธุรกิจ มีฐานะ มีความมั่นคงในชีวิต

คนรุ่นสีเงิน หรือ Silver generation คือ คนรุ่นที่สีผมขาว/เงิน ยังแข็งแรง ในญี่ปุ่น เขาต้องรู้จักใช้ประโยชน์ มากกว่าปล่อยเป็นพวกกินบำนาญอย่างเดียว

คนญี่ปุ่นเฉลี่ยอายุ 82.6 และสำหรับผู้หญิงมีอายุเฉลี่ยถึง 86.1 ปี ตามมาด้วยฮ่องกง หรือมาเกา มีอายุเฉลี่ย 82.2 และอันดับสาม คือสวิสเซอร์แลนด์ 82.1 อายุที่ยืนกว่าอายุเกษียณถึง 20 ปีนั้น เขาต้องคิดถึงวิธีการใช้ประโยชน์จากคนในรุ่นนี้ ในประเทศไทย แนวโน้มของคนที่มีอายุยืนขึ้น ด้วยรู้จักดูแลตนเอง รู้จักใช้ชีวิตที่ไม่หักโหม เหล่านี้ทำให้มีอายุยืนขึ้น แล้วเราก็ต้องรู้จักทำให้ชีวิตที่ยืนยาวมากขึ้นนี้ได้เป็นประโยชน์มากตามไปด้วย

ตาราง อายุเฉลี่ยของประชากรในชาติสมาชิก ASEAN

ลำดับที่	ชาติ	อายุเฉลี่ย	ชาย	หญิง
15	Singapore	80.0	78.0	81.9
43	Brunei	77.1	75.0	79.7
65	Vietnam	74.2	72.3	76.2
65	Malaysia	74.2	72.0	76.7
100	Philippines	71.7	69.5	73.9
110	Indonesia	70.7	68.7	72.7
111	Thailand	70.6	66.5	75.0
140	Laos	64.4	63.0	65.8
148	Myanmar	62.1	59.0	65.3
152	Cambodia	59.7	57.3	61.9

ข้อสังเกต – จากข้อมูลในตาราง ชาติไทยอยู่ในอันดับที่ 7 ของกลุ่มอาเซียน ซึ่งต้องถือว่าอายุเฉลี่ยไม่สูง ยังมีชาติสิงค์โปร์ บรูไน มาเลเซีย เวียดนาม ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซียที่มีอายุเฉลี่ยสูงกว่า

ประเทศไทย มีเพียงลาว พม่า และกัมพูชาที่ยังตามหลังไทย อาจเป็นข้อสังเกตว่าไทยเราอาจต้องหันไปดูเรื่องระบบการให้บริการสุขภาพของไทย ที่จะต้องส่งเสริมด้านการดูแลสุขภาพของคนสูงอายุให้ได้ดีกว่าที่เป็นอยู่ ไม่ใช่เพียงการมีบริการรักษาพยาบาลแบบตั้งรับ

คนรุ่นนกหิมะ หรือ Snowbirds คือ ความจริงน่าจะเรียกว่าคนพวก “นกหลบหิมะ” จะใกล้เคียงกว่า ดังในอเมริกา คนอายุมากหรือพวกเกษียณอายุทางเหนือ หลบหนาวไปอยู่ทางใต้ เช่นในแถบฟลอริดา แคลิฟอร์เนีย เทกซัส เขาจะหลบทั้งปี หรือหลบช่วงฤดูหนาว ในยุโรปตอนเหนือ ชาวสแกนดิเนเวีย เมื่อเกษียณอายุแล้ว เขาก็แสวงหาการกินอยู่ใช้จ่ายในที่ๆสบายสำหรับวัยเขา ซึ่งส่วนหนึ่งคือต้องไม่หนาว ซึ่งคนอายุมาก มักจะมีปัญหาเรื่องไขข้อ เวลาหนาวนั้นหมายถึงหนาวจนปวดกระดูก เขาจึงต้องหลบไปพักในที่ๆอบอุ่น ในประเทศไทยกลายเป็นที่หลบภัยหนาวของพวกนกหิมะ

ส่วนผมนี้และคนไทยในลักษณะเดียวกันนี้ อยู่เมืองไทยนั้นร้อนทั้งปี มักจะเป็นพวกหลบร้อน แทนที่จะอยู่ในเขตร้อนจัด เปลืองเครื่องปรับอากาศ ก็ไปหาที่ๆอากาศเย็นสบายสักหน่อย ซึ่งก็แล้วแต่คนที่จะเลือก ว่าจะหาที่พักในประเทศหรือต่างประเทศ