หินกลิ้งจะไม่มีตะไคร่เกาะ

หินกลิ้งจะไม่มีตะไคร่เกาะ

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: ความเปลี่ยนแปลง การศึกษา การพัฒนา

สุภาษิตในยุโรปบทหนึ่ง นานนับแต่ราวปี ค.ศ. 1300 กล่าวว่า "A rolling stone gathers no moss." หมายความว่า หินที่กลิ้งไม่มีตะไคร่เกาะ จะสังเกตได้จากก้อนหินที่อยู่ตามชายหาดนั้น จะถูกคลื่นซัดสาดตลอดเวลา หินจะถูกขัดเกลาและไม่มีเวลาที่ตะไคร่จะมาเกาะได้ แต่ถ้าหินที่อยู่ในน้ำที่นิ่งกว่า หินไม่มีการขยับตัว น้ำไม่เคลื่อนไหวแรงพอ ตะไคร่ก็จะมาเกาะได้ และเมื่อมาเกาะได้มากพอจนทำให้ไม่เห็นความเป็นหิน

"หินกลิ้ง" เปรียบเหมือนกับคนที่ทำตนเองให้อยู่ในกระแสของความเปลี่ยนแปลง เรียนรู้ไม่หยุดนิ่ง ปรับเปลี่ยนตัวเอง พัฒนาตนเองได้อย่างต่อเนื่อง ก็จะมีสภาพสะอาดสดใสเหมือนหินตามชายหาด แต่ถ้าเราทำตนให้อยู่ในสภาพสงบนิ่ง ไม่รับการเปลี่ยนแปลง ไม่ได้ไปเห็น หรือทำในสิ่งใหม่ๆ ก็เหมือนกับหินที่มีตะไคร่เกาะเต็ม

"กระแสน้ำ" เปรียบเหมือน ความสนใจขวนขวาย ความพากเพียรหมั่นฝึกฝนนั้น ไม่ปล่อยให้ตนเองหมดสภาพไปเพราะความชะล่าใจ ความไม่ใส่ใจ หรือความขี้เกียจ นักกีฬาที่ว่าเคยเก่งแสนเก่ง แต่ถ้าไม่หมั่นฝึกซ้อมอยู่เสมอ นานๆ เข้าร่างกายก็จะอ่อนล้าลง ความอดทนก็ลดลง เหนื่อยง่าย เจ็บง่าย ประสาทที่ฉับไว ตอบสนองได้ดี ก็จะลดลงไม่สามารถตัดสินใจในการเล่นได้ดีพอ ความเรื้อรัง เปรียบไปก็เหมือน "ตะไคร่" บนก้อนหิน หรือสนิมบนเนื้อเหล็ก คนเราหากมีสิ่งดีๆ ไม่ว่าจะเป็นสติปัญญา ร่างกาย หรือทักษะใดๆ ถ้าไม่รู้จักใช้ ไม่รู้จักฝึกฝน ก็มีแต่จะหมดสภาพไปทุกขณะ

เคยนำเสนอแล้วเมื่อปี ค.ศ. 2005