การศึกษาในยุค Edutainment

การศึกษาในยุค Edutainment

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: education, การศึกษา

วอล์ท ดิสนีย์ (Walt Disney) ได้กล่าวว่า “I would rather entertain and hope that people learned something than educate people and hope they were entertained.”

ซึ่งแปลเป็นไทยได้ความว่า “ง่ายกว่าที่จะให้ความสำราญแก่คนแล้วหวังว่าเขาจะได้เรียนรู้บางอย่าง แต่ยากกว่าที่จะให้ "การศึกษาแก่คน" แล้วหวังว่าเขาจะได้สนุกสนาน”

ในปัจจุบัน เรามักจะพูดถึงการศึกษายุคใหม่ ที่ควรสร้างสรรค์ไปในลักษณะของการเป็นสื่อที่ให้ความบันเทิงไปด้วย ซึ่งเรียกว่า Edutainment แต่ในการศึกษาที่ให้ทั้งสาระและบันเทิงไปพร้อมกันนี้ ไม่ใช่เรื่องง่าย

เรามีบันเทิงเป็นอันมาก ที่ไม่มีสาระทางการศึกษา

เรามีการศึกษาเป็นอันมาก ที่สร้างความเบื่อหน่าย และสร้างทัศนคติที่ทำให้เด็กเกลียดการศึกษา

ทางเลือกประการหนึ่งที่ทำได้คือการต้องมีการออกแบบการศึกษา (Educational Design) อย่างเป็นระบบ มีทีมงานที่มาจากหลายฝ่ายที่สามารถมองทั้งสองมิติไปพร้อมกัน

ยกตัวอย่าง การออกแบบเกมส์การศึกษา ที่จำลองสถานการณ์ธุรกิจ (Gaming Simulation) ทำให้เหมือนดังผู้เล่นหรือผู้เรียนกำลังทำธุรกิจหนึ่ง ที่ต้องมีการตัดสินใจหลายๆครั้งไปตามลำดับขั้นตอน ที่ท้ายสุด ผู้เรียนต้องใช้การแสวงหาข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล สังเคราะห์ข้อมูล และมีการตัดสินใจดำเนินการอย่างเป็นระบบ กระทำกันอย่างเป็นกลุ่ม

เกมส์ดังกล่าวนี้เป็นไปได้ และได้มีคนคิดค้นขึ้นมาหลายเกมส์แล้ว แต่ปัญหาคือ มันไม่สามารถพัฒนาขึ้นมาได้ง่ายๆ เพราะหากจะทำให้ได้ผลดี ก็ต้องทำให้ข้อมูลที่ใช้นั้นมีลักษณะเป็นจริง เมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนไป ก็ต้องมีการปรับเพิ่มเติม หรือเปลี่ยนแปลงข้อมูลให้สอดคล้องกับความเป็นจริง

เกมส์ Sim City จัดเป็นเกมส์หนึ่งในตัวอย่างลักษณะนี้ เป็นเกมส์ที่คนเล่นได้เรียนรู้กิจกรรมเกี่ยวกับการบริหารเมืองที่มีความซับซ้อน เล่นแล้วก็ได้ความรู้ไปด้วยในตัว

เกมส์หมากรุก (Chess) จัดเป็นเกมส์สถานการณ์จำลองที่ได้มีอายุมานับเป็นพันปี เขาใช้ในการฝึกการคิดยุทธศาสตร์ทางการทหาร แม้ในเกมส์ที่ปรากฏอยู่จะไม่ใกล้เคียงกับสภาพการรบแท้จริง แต่ก็มีส่วนฝึกให้คนได้คิดอย่างมองยุทธศาสตร์ มีการอ่านใจฝ่ายตรงกันข้าม

ที่เขียนมานี้ กิจกรรมการศึกษาที่เป็นทั้งได้ความรู้ บรรลุระดับวัตถุประสงค์ทางการศึกษาในขั้นสูงไปพร้อมกันนั้นสามารถกระทำได้ แต่เป็นระดับที่ท้าทายนักการศึกษา ที่ต้องใช้ความเป็นสหวิทยาการเข้าเกี่ยวข้อง เป็นเรื่องยาก ท้าทาย แต่ก็เป็นเรื่องที่อยากให้ดำเนินการ