โรงสีสีข้าวไม่ได้เมื่อน้ำได้ไหลผ่านไปแล้ว

โรงสีสีข้าวไม่ได้เมื่อน้ำได้ไหลผ่านไปแล้ว

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

ศึกษาและเรียบเรียงจาก Wikipedia, the free encyclopedia

Keywords: cw022, สุภาษิต, proverbs, กาลเวลา, mill, โรงสี

ภาพ โรงสีข้าว (Mill) ใช้พลังงานจากน้ำ

มีสุภาษิตอเมริกันบทหนึ่งกล่าวว่า "A mill cannot grind with water that is past." แปลเป็นไทยได้ว่า "โรงสีสีข้าวไม่ได้เมื่อน้ำได้ไหลผ่านไปแล้ว" ซึ่งอธิบายถึงสภาพโรงสีในสมัยก่อน ที่อาศัยพลังน้ำตามลำธาร หรือสายน้ำ การสีข้าวจะกระทำได้เมื่อมีกระแสน้ำไหลผ่าน หากน้ำเหือดแห้ง หรือน้ำหยุดไหล ถึงเราอยากจะสีข้าว ก็ทำไม่ได้เสียแล้ว

ภาพ โรงสีข้าว (Mill) ที่ใช้พลังงานน้ำจากลำธารหรือแม่น้ำ ภาพโรงสีเก่าอายุกว่า 180 ปี ในรัฐนิวยอร์ค สหรัฐอเมริกา

สุภาษิตนี้จึงเป็นคำสอนที่เตือนใจว่า เมื่อเรามีโอกาส ก็จงใช้โอกาสนั้นๆให้เป็นประโยชน์ หากโอกาสและเวลานั้นได้ผ่านไปแล้ว เราจะไปถวิลหามันในภายหลังก็จะไม่เป็นประโยชน์

เมื่อเราเป็นคนหนุ่มสาว มีเวลาศึกษาเล่าเรียน หรือสร้างอนาคต สร้างครอบครัว ก็พึงทุ่มเทให้กับมัน เพราะเมื่อเวลาผ่านไป โอกาสเหล่านั้น แม้จะยังมีอยู่ ก็จะไม่มีความหมายความสำคัญอย่างที่มันเคยเป็นแล้ว

เมื่อเรามีลูก เมื่อเด็กๆเขาต้องการเวลาและการเอาใจใส่จากเรามากกว่าสิ่งอื่นใด แต่เมื่อเขาโตขึ้น เขาจะไม่ต้องการความใกล้ชิดกับพ่อแม่มากอย่างที่เมื่อเขาเป็นเด็กอีกต่อไป หรือในบางครั้ง แทนที่เราจะได้อบรมเขาตั้งแต่เด็กให้เป็นคนดี แต่เมื่อเขาได้โตขึ้นโดยปราศจากการอบรมสั่งสอนจากเรา จนเขาเป็นคนที่เสียคนเสียแล้ว การจะมีเวลาให้กับเขานั้น ก็จะไม่มีคุณค่าเท่ากับยามที่เขาเป็นเด็ก ยามที่เขาต้องการเรา

เมื่อเราเป็นคนสูงอายุ ต้องเกษียณจากการทำงานแล้ว แต่ปรากฏว่าระหว่างที่เป็นคนหนุ่มสาว ควรจะได้สร้างสมทรัพย์สินความมั่นคงไว้ให้พอสมควร แต่เรากลับเที่ยวเตร่ใช้จ่ายเงินทองอย่างไม่ระมัดระวัง จนเมื่ออายุมาก ก็ไม่มีทรัพย์สินที่จะเป็นความมั่นคงแก่ชีวิต กลายเป็นคนชราที่น่าสงสาร ได้แก่นั่งเสียดายโอกาสที่เคยเป็น

สุภาษิต “โรงสีสีข้าวไม่ได้เมื่อน้ำได้ไหลผ่านไปแล้ว” จึงเป็นการเตือนใจเรา ให้เข้าใจในเรื่องของเวลาและโอกาส เมื่อถึงเวลาและโอกาสที่เราจะต้องทำอะไรบางอย่าง ก็พึงตัดสินใจทำเสีย ทำอย่างทุ่มเท จะได้ไม่ต้องมาเสียดายเวลาและโอกาสนั้นๆในระยะเวลาต่อมา