สุภาษิตจีน: สุขมีมาแต่ราก ทุกข์นั้นมีมาแต่ในครรภ์

สุภาษิตจีน: สุขมีมาแต่ราก ทุกข์นั้นมีมาแต่ในครรภ์

ประกอบ คุปรัตน์Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: cw022, proverbs, สุภาษิต, ความทุกข์, โศกเศร้า

มีสุภาษิตจีนที่ฝรั่งนำไปอ้างเอาไว้ว่า “Happiness has its roots -- sorrow has its womb.” - Chinese Proverb

ผมพยายามหาความหมายของสุภาษิตจีนนี้ แต่ยังไม่พบ แต่ขออาศัยประสบการณ์ที่อยากจะแปลเป็นไทยดังนี้ “ความสุขนั้นมีมาแต่ราก แต่ความทุกข์นั้นมีมาแต่ในครรภ์” – สุภาษิตจีน

ความสุขนั้นเป็นเรื่องที่มาจากนอกกาย มีเป็นเพียงครั้งคราว บางสุภาษิตบอกว่า เราเป็นเจ้าของความสุขไม่ได้ ได้แต่เพียงยืมมา ซึ่งก็เป็นความจริง เพราะคนเราจะมั่งมีและมีชีวิตยืนยาวได้เพียงใด แต่เมื่อตายไปแล้ว เราก็ไม่สามารถนำสิ่งใดติดตัวไปได้ สรรพสิ่งจะเหลือเพียงศูนย์ หรือสูญสิ้นสำหรับเรา ความสุขนี้ เขาใช้คำว่า “ราก” หรือ Roots ซึ่งหมายถึงรากจากต้นไม้ หรือสิ่งต่างๆที่อยู่นอกตัวเรา

แต่สำหรับ “ความทุกข์” ความหมองเศร้านั้น หรือในภาษาอังกฤษใช้คำว่า Sorrow หรือคำความหมายใกล้เคียงอื่นๆ มันเกิดจากตัวเรา มันอาจเป็นพันธุกรรม สภาพร่างกายของเรา หรือการเจ็บป่วยที่ทำให้มีความทุกข์ แต่ในอีกด้านหนึ่งมันเป็นเรื่องของอารมณ์ การรับรู้ต่อสิ่งต่างๆ คนบางคนแพทย์ไม่ทราบสาเหตุว่าคนๆนั้นเขามีความเจ็บปวดมาจากอะไร บางครั้งบางอย่างมันเป็นมาจากประสบการณ์ชีวิต และวิธีการคิดของเรา การจะปลดทุกข์ได้นั้น จึงต้องปรับแก้ที่ตัวเรา หาเหตุแห่งทุกข์ แล้วแก้ไขมัน หรือในบางเรื่อง แก้ไขไม่ได้ ต้องยอมรับสภาพ และปล่อยวาง

แต่ที่แน่ๆ การจะแก้ความทุกข์นั้น ต้องแก้ที่ตัวเรา เพราะเมื่อเราทุกข์ ความทุกข์นั้นเป็นเรื่องที่เราเท่านั้นที่จะรับรู้มันอย่างลึกซึ้งที่สุด