สุภาษิตจีน - ปากเสียได้ยินหลายร้อยไมล์

สุภาษิตจีน - ปากเสียได้ยินหลายร้อยไมล์

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: Chinese Proverb, สุภาษิตจีน, การพูด, การสื่อสาร

มีสุภาษิตจีนหนึ่ง ซึ่งเสนอในภาษาอังกฤษว่า “A bad word whispered will echo a hundred miles.”  แปละเป็นไทยสั้นๆได้ว่า “ปากเสียได้ยินไกลหลายร้อยไมล์”

เขาจึงมีคำแนะนำว่า คนเราจะพูดจาอะไร ก็ต้องให้ระมัดระวัง การพูดให้ร้ายคนอื่นๆ มักจะมีคนนำไปพูดต่อ และท้ายสุดนำความขัดแย้ง บาดหมาง หรือสิ่งเลวร้ายกลับมาสู่คนพูดนั้น การพูดจากันอย่างคะนองปาก นินทาชาวบ้านเขา นำเรื่องจริงบ้าง ไม่จริงบ้าง พูดแล้วเขาเสียหาย คนอ้างชื่อเราไปพูดต่อๆไป แม้พูดที่ในที่ลับ แต่ก็จะกลายเป็นพูดในที่แจ้ง พูดกับคนจำนวนน้อย แต่ก็จะไม่ต่างจากพูดในที่ชุมนุมของคนจำนวนมาก เพราะคำเล่าลือนั้นไปได้ไกลยิ่งนัก แล้วก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ผลกระทบนั้นจะกลับมาหาตัวเรา

ในสังคมไทยจึงมีการแนะนำให้คนต้องรู้จักการมีปิยวาจา หรือการพูดอะไรให้เป็นมงคล หากจะต้องพูดจาถึงคนที่เราไม่ชอบ มองหาสิ่งดีๆในตัวเขาไม่ได้ ก็สู้ไม่พูดอะไรเลยจะดีกว่า

แต่ในอีกด้านหนึ่ง ในวัฒนธรรมฝรั่ง เขาจะสอนให้คนพูดจาอะไรตรงไปตรงมา ไม่ใช่ใจคิดอย่างหนึ่ง แต่ปากพูดไปในอีกแบบหนึ่ง หรือพูดในสิ่งที่ไม่ตรงกับใจ ดังนี้ก็จัดว่าเป็นคนคบได้ยาก แต่ในความเป็นจริง ในวัฒนธรรมตะวันตกเขาก็สอนว่า หากจะพูดหรือให้คำแนะนำอะไรใครไปแล้วให้คิดดูว่า เขานั้นจะฟังหรือไม่ ฟังแล้วเขาจะนำไปปฏิบัติต่อให้เกิดประโยชน์หรือไม่ มิฉะนั้นก็อย่าไปพูดเสียเลยจะดีกว่า

ในโลกวิชาการ ดังการเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย เขาจึงแนะนำให้ใช้วิธีการเขียน มีความรู้ความคิดอะไรที่จะเป็นประโยชน์ ให้เขียนออกมาเป็นบทความ หรือเป็นตำราให้ผู้คนได้อ่าน การเขียนต่างจากการพูดตรงที่ เมื่อเราเขียนนั้น เรามีเวลาไตร่ตรอง สามารถใช้เวลาหาข้อมูล ตรวจสอบข้อมูลจากหลายๆด้าน สามารถเรียบเรียงโดยใช้ภาษาที่เป็นกลาง เป็นวิชาการ ไม่หยาบคาย ไม่ไปกระทบกับบุคคลใดที่เป็นการส่วนตัว ส่วนที่จะมีกระทบ ก็เป็นเรื่องวิชาการที่สามารถชี้แจงเหตุผลได้ และเป็นไปตามข้อเท็จจริง ดังนี้ก็ถือว่าได้ทำหน้าที่นักวิชาการในการนำเสนอที่ถูกต้องแล้ว