มาร่วมกันป้องกันโรคอัลไซเมอร์ Alzheimer's disease (AD)

มาร่วมกันป้องกันโรคอัลไซเมอร์ Alzheimer's disease (AD)

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: Health, healthcare, Alzheimer's disease , dementia, diabetes, high blood pressure, obesity, โรคสมองเสื่อม, ความจำเสื่อม, ความดันโลหิตสูง, โรคอ้วน,

อันโรคใดๆนั้น รู้ไว้เพื่อหาทางป้องกันไว้ ดีกว่าแก้

ภาพ ชาลส์ตัน เฮสตัน ดาราภาพยนตร์ (คนซ้าย) และโรนัล เรแกน ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ทั้งสองป่วยเป็นโรคอัลไซเมอร์ เมื่อย่างเข้าสู่วัยชรา แม้โดยทั่วไปเป็นคนรักษาสุขภาพได้ดี อายุยืน

ลักษณะโรค

โรคอัลไซเมอร์ Alzheimer's disease (AD) เป็นโรคภาวะสมองเสื่อม (Dementia) แบบหนึ่ง ไม่มีการรักษาโรคนี้ได้ในปัจจุบัน มันจะมีภาวะที่เป็นหนักขึ้นเรื่อยๆ และนำไปสู่การเสียชีวิตในที่สุด โรคนี้พบโดยนักจิตแพทย์ (Psychiatrist) ชาวเยอรมัน และเป็นผู้ชำนาญพยาธิวิทยาระบบประสาท (Neuropathologist) ท่านหนึ่งชื่อ อาลัวส์ อัลไซเมอร์ (Alois Alzheimer) ซึ่งได้กล่าวถึงสภาวะโรคนี้เป็นครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1906

โรคนี้มักเป็นกับผู้มีวัยตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป และมักพบน้อยกว่า หากอายุต่ำกว่านี้ ในปี ค.ศ. 2006 พบมีผู้ป่วยโรคนี้ทั่วโลกประมาณ 26.6 ล้านคน แต่เขาทำนายว่าในคนทุกๆ 85 คนจะมีผู้ป่วยด้วยโรคนี้ 1 คน ในปี ค.ศ. 2050 นั่นหมายถึงเมื่อประชากรมีอายุมากขึ้น ก็จะพบมีผู้ป่วยโรคนี้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ

การป้องกัน

โรคอัลไซเมอร์ พบว่ามีความเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงของโรคหัวใจ (Cardiovascular risk factors) ดังเช่น โรคคอเลสเตอรอลในเลือดสูง (Hypercholesterolaemia), ความดันโลหิตสูง (Hypertension), เบาหวาน (Diabetes), และการสูบบุหรี่ (Smoking) เมื่อเราไม่รู้ว่ามีวิธีรักษาโรคอัลไซเมอร์ได้อย่างไร ก็ควรจะดูแลป้องกันไม่ให้เกิดโรคนี้เร็วเกินควร จะเป็นวิธีการที่ดีที่สุด ทางออกคือ การควบคุมคอเลสเตอรอลให้อยู่ในระดับปกติ หากมีอาการไขมันในเลือดสูง มีความดันโลหิตสูง ก็ต้องใช้ยากินยาตามที่แพทย์สั่ง ส่วนโรคเบาหวาน ก็ต้องควบคุมอาหาร กินแป้งและน้ำตาลน้อยลง กินผักและผลไม้ที่ไม่หวาน และให้เยื่อใยมากขึ้น ออกกำลังกายมากขึ้น รักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติ

อีกด้านหนึ่งคือเรื่อการพักผ่อนนอนหลับให้ปกติ ไม่นำเรื่องเครียดมาเป็นกังวลให้มากนัก การพักผ่อนที่ดีก็เท่ากับเป็นการชะลอความเสื่อมต่างๆของร่างกาย ทำให้ร่างกายมีเวลาในการฟื้นฟูส่วนที่สึกหรอ การนอนหลับพักผ่อน มักจะมีส่วนสัมพันธ์กับการออกกำลังกาย หากออกกำลังกายสม่ำเสมอ ก็จะทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย กินอาหารได้ตามปกติ และทำให้ต้องหลับนอนเหมือนปกติ

อาหารการกิน

ในยุโรป เขาพบว่าคนในแถบเมดิเตอเรเนียน กินอาหารแบบพื้นบ้าน (Mediterranean diet)จะมีอายุยืน อาหารชาวเมดิเตอเรเนียนเหล่านี้ได้แก่ พวกผลไม้ ผัก ขนมปัง (Bread), อาหารที่ทำจากข้าวสาลี (Wheat), ธัญพืช (Cereals) ชนิดไม่ขัดสี หรือ Unpolished, น้ำมันมะกอก (olive oil), ปลา (Fish), และเหล้าองุ่นแดง (Red wine) สำหรับกรณีเหล้าองุ่นแดงนั้น ให้บริโภคในระดับปานกลาง หรือน้อย แต่บริโภคได้ทุกวัน จิบเหมือนเป็นอายุวัฒนะ แต่ไม่ใช่ดื่มกันเป็นขวดๆ ส่วนพวกข้าวสาลี หรือธัญญพืชนั้น ในประเทศไทยมี ข้าวกล้อง หรือข้าวซ้อมมือ หรือ Brown rice ก็เป็นอาหารที่มีประโยชน์เช่นเดียวกัน

สรุป

ในขณะที่เรายังไม่รู้สาเหตุของโรคความจำเสื่อม สมองเสื่อม ก็ให้ใช้วิธีการดูแลสุขภาพกายและจิตใจให้ดีที่สุด ไม่กระทำในสิ่งที่บั่นทอนสุขภาพ ไม่ตามใจตัวจนเกินเหตุ อย่าอยู่อย่างเครียด ให้มีอารมณ์ขัน รู้จักปล่อยวาง รู้จักแผ่เมตตา หากสมองยังดี ก็ใช้มันให้เป็นประโยชน์ให้มากที่สุดทั้งกับตนเองและสังคมแวดล้อม เพราะหากมันเสื่อมแล้ว มันอาจจะไม่เป็นประโยชน์อะไรต่อเราและต่อใครได้อีกมากนัก