เด็กๆถูกสอนด้วยสภาพแวดล้อม

ภาพ Innocence

เด็กๆถูกสอนด้วยสภาพแวดล้อม
ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat

Keywords: Cw022, Proverbs, สุภาษิตจีน

มีหลายทฤษฎีความเชื่อเกี่ยวกับเด็ก และการเลี้ยงดู บางส่วนมองว่า พฤติกรรมของมนุษย์นั้นมีส่วนมาจากสายเลือด มันเป็นเหมือนพันธุกรรม เช่นมีสุภาษิตว่า “อย่าไปเอาลูกเสือ ลูกจระเข้มาเลี้ยง” ดังเช่น ไม่ควรไปรับลูกคนติดคุกติดตาราง หรือคนไม่ดี ลูกโสเภณีมาเลี้ยง เพราะไม่ว่าจะเลี้ยงดูดีอย่างไร เขาก็จะมีแนวโน้มที่จะไฝ่ต่ำ ความเชื่อเช่นนี้ มักจะมาจากความเห็นที่ว่าสายพันธุ์มีส่วนต่อการเลี้ยงดูเด็ก ผมก็เห็นด้วยในบางส่วน ดังเช่น ในเรื่องสติปัญญาและความฉลาดเฉลียว เด็กที่เกิดจากพ่อแม่ที่ฉลาด ก็จะได้ลูกที่มีแนวโน้มฉลาด ลูกของนักกีฬาที่มีร่างกายที่สมบูรณ์มีสมรรถนะสูง ลูกที่เกิดมา ก็จะรับสายพันธ์ที่ดีจากพ่อแม่

แต่ผมไม่เชื่อในด้านการรับเชื้อเรื่องความดี ความเลว ่ไม่น่าจะเป็นเรื่องของสายพันธุ์ มันน่าจะมาจากสิ่งแวดล้อม ดังสุภาษิตจีนที่ว่า “ชีวิตของเด็กๆ ก็เหมือนกระดาษที่คนมาร่วมกันเขียนไว้” ซึ่งแปลมาจากที่เขาได้เขียนไว้ในภาษาอังกฤษว่า “A child's life is like a piece of paper on which every person leaves a mark.”

เด็กๆเกิดมาอย่างบริสุทธิ แต่สิ่งที่เขาได้เป็นไปเมื่อโตขึ้นนั้น เป็นผลจากสภาพแวดล้อม การเลี้ยงดู การศึกษา การได้เห็นตัวอย่างจากผู้ใหญ่ เด็กๆที่เกิดมา เขาไม่ได้มีแนวโน้มที่จะติดเหล้า ติดบุหรี่ แต่เพราะเขาอยู่ในสังคมที่เห็นคนสูบบุหรี่ หรือดื่มเหล้าให้เขาเห็น เขาก็ปฏิบัติตาม ในด้านความรุนแรง เด็กๆที่มีแนวโน้มกลายเป็นผู้ใหญ่ที่ใช้ความรุนแรง มักจะมีพื้นฐานมาจากครอบครัวคนระดับล่างที่ใช้ความรุนแรง ตบตีกันในครอบครัว สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่สายพันธุ์ แต่เพราะเขาได้เห็นพ่อแม่ คนในครอบครัวทะเลาะกัน และใช้ความรุนแรงเข้าแก้ปัญหากันบ่อยๆ จนกลายเป็นเรื่องปกติ และเขาเองก็รับรู้ และเคยชินกับสิ่งเหล่านี้

ผมเขียนเช่นนี้ ด้วยความหวังที่ว่า เรามีภาระรับผิดชอบต่อเด็กๆที่เกิดมา เขาเป็นผลจากสิ่งแวดล้อมรอบตัวเขาที่เขาไม่ได้สร้างขึ้นเอง แต่เป็นเพราะผู้ใหญ่รอบๆตัวเขา ที่เลี้ยงดูเขามาได้ประพฤติปฏิบัติเช่นนั้น ดังนั้น หากเราจะต้องการให้เด็กๆเติบโตมาเป็นคนดี เราก็ต้องช่วยกันสร้างสิ่งแวดล้อมรอบตัวเด็กให้ดีงาม ผู้ใหญ่ก็ต้องทำตัวเป็นตัวอย่างที่ดี เป็นแบบอย่างให้เขาเห็น