ในแวดวงมหาวิทยาลัย ใครเป็นใหญ่ที่สุด

ในแวดวงมหาวิทยาลัย ใครเป็นใหญ่ที่สุด

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: การอุดมศึกษา, Higher education, academic freedom

เพื่อนนักวิชาการในอินโดนีเซียยุคโค่นล้มประธานาธบดีซูฮาร์โต เขาตั้งคำถามเชิงขำขันว่า ใครใหญ่กันแน่ในประเทศของเขา

เพราะ ประธานาธิบดี (President) บุคคลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประเทศ ก็ต้องกลัวนักศึกษา เพราะกลุ่มเยาวชนและปัญญาชนนี้เป็นหัวหอกการเคลื่อนไหวที่สำคัญ และรัฐบาลต้องเกรงใจ

แต่นักศึกษามหาวิทยาลัย (University students) แต่ละคนนั้นก็ต้องเกรงอาจารย์มหาวิทยาลัย โดยเฉพาะอาจารย์ผู้สอน เพราะเขาอาจสอบได้สอบตกด้วยการตัดสินของอาจารย์ผู้สอน และแม้แต่นักกิจกรรมรณรงค์ทางการเมืองก็ยังอยากจบการศึกษา รับปริญญาเช่นนักศึกษาคนอี่นๆ

แต่อาจารย์ในฐานะอาจารย์ผู้สอน (University professors) นั้น ก็ต้องเกรงฝ่ายบริหารของมหาวิทยาลัย อันได้แก่คณบดี อธิการบดี เพราะนอกจากฝ่ายบริหารมหาวิทยาลัยจะสามารถให้คุณให้โทษแก่คณาจารย์ในฐานะผู้บังคับบัญชาแล้ว ฝ่ายบริหารมหาวิทยาลัยยังเป็นแหล่งเงินงบประมาณที่สำคัญที่จะต้องจัดสรรไปยังคณะวิชาและภาควิชาต่างๆ โดยเฉพาะมหาวิทยาลัยในอินโดนิเซียนั้น เขามีโครงสร้างแบบราชการ ฝ่ายบริหารมหาวิทยาลัยยังมีอำนาจในการบริหารมหาวิทยาลัยไปตามบทบาทหน้าที่ของเขา

แต่ฝ่ายบริหารมหาวิทยาลัย (University administration) เอง ก็ต้องกลัวผู้มีอำนาจในประเทศ หรือคณะรัฐบาล โดยเฉพาะประธานาธิบดี ผู้บริหารสูงสุดของประเทศ เพราะเป็นฝ่ายกำชะตาของแต่ละมหาวิทยาลัย จะได้รับจัดสรรงบประมาณมากน้อยเพียงใด ก็ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของฝ่ายบริหารประเทศ และโดยเฉพาะในเรื่องการแต่งตั้งบุคคลทำหน้าที่บริหารนั้น ในสมัยก่อน ยังต้องอาศัยการตัดสินใจจากฝ่ายบริหาร ผ่านทางกระทรวงศึกษาธิการของประเทศนั่นเอง

ตกลงท้ายสุด ใครมีอำนาจใหญ่ที่สุดในประเทศกันแน่