บันไดเลื่อน (Escalator) สิ่งประดิษฐ์ยอดเยี่ยมในรอบ 100 ปี

บันไดเลื่อน (Escalator) สิ่งประดิษฐ์ยอดเยี่ยมในรอบ 100 ปี

ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob.cooparat@gmail.com

Keywords: การออกแบบ, designs, อุตสาหกรรม, industry, คนเดิน, pedestrian,

ภาพ บันไดเลื่อน (Escalator)

CNN: โดยเริ่มแรก บันไดเลื่อนถูกนำเสนอให้เป็น “ประสบการณ์” สำหรับคนที่จะจ่ายเพื่อการขึ้นและลงบันได้ แต่ “เมื่อได้เริ่มใช้ในงานอาคารและสถาปัตยกรรมในโลกของเรา มันทำให้มีชีวิตชีวา นับตั้งแต่ครั้งแรก” คำกล่าวโดยนักออกแบบชาวดัช Daan Roosegaarde

บันไดเลื่อน (Escalator) งานออกแบบที่ดีที่สุด หนึ่งใน 12 รายการ ในช่วง 100 ปีที่ผ่านมา - CNN

บันไดเลื่อน หรือ Escalator (อ่านว่า เอสคาเลเตอร์) เป็นบันไดที่สามารถเลื่อนขึ้นหรือลงได้ โดยคนเพียงก้าวเข้าสู่บันได แล้วมันจะพาขึ้นหรือลงให้เอง บันไดเลื่อนใช้ติดตั้งระหว่างชั้นของอาคาร บันไดเลื่อนประกอบด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า (Motor) ที่มีสายโซ่ที่เชื่อมต่อแต่ละขั้นของบันได ที่เมื่อหมุนแล้วจะทำให้เคลื่อนขึ้นหรือลงได้ โดยขั้นของบันไดจะอยู่ในแนวระนาบ (Horizontal) ตลอดเวลา

บันไดเลื่อนมีการใช้กันทั่วโลก เพื่อช่วยให้คนเดินเท้า (Pedestrians) ได้เคลื่อนไหวแทนที่การใช้ลิฟต์ (Elevators) ที่ไม่เหมาะสมในบางสภาพแวดล้อม ดังเช่น ต้องการเคลื่อนคนจำนวนมากอย่างต่อเนื่อง แต่เป็นการเคลื่อนไปที่ละชั้นได้ ซึ่งลิฟต์เหมาะแก่การเคลื่อนคนจำนวนหนึ่งที่จำกัดตามพิกัดน้ำหนักและขนาดของลิฟต์ แล้วเคลื่อนไปได้หลายๆชั้น

บริเวณที่เหมาะจะใช้บันไดเลื่อน คือ ห้างสรรพสินค้า (Department stores), ศูนย์การค้า (Shopping malls), สนามบิน (Airports), ระบบขนส่งมวลชน (Transit systems), ศูนย์การประชุม (Convention centers), โรงแรมขนาดใหญ่ที่มีคนพลุกพล่าน (Hotels), สนามกีฬา (Arenas, stadiums) และสถานที่สาธารณะ (Public buildings) ทั้งหลาย

ข้อดีของบันไดเลื่อนมีหลายประการ กล่าวคือ มันสามารถเคลื่อนย้ายคนจำนวนมากไปได้อย่างต่อเนื่อง และมันสามารถใช้สถานที่ในแบบเดียวกับที่มีบันได้ทั่วไป มันเคลื่อนคนไปได้จำนวนมากในช่วงการจราจรหนาแน่น มันเป็นตัวนำคนไปยังจุดหมายที่มีงาน หรือออกจากงาน สามารถทำให้ติดตั้งในที่ๆอาจเปียกฝนได้ ติดตั้งกลางแจ้งได้ และเมื่อจะไม่เดินเครื่อง มันก็ทำหน้าที่เหมือนบันไดทั่วไป ในขณะที่หากเป็นลิฟต์ เมื่อเครื่องเสีย ก็ต้องหยุดการใช้งานไปเลย

บันไดเลื่อนในปัจจุบันเกือบทั้งหมดจะมีราวเกาะด้านข้าง ที่ต้องเคลื่อนไปพร้อมๆกับบันได ในบริเวณที่บางครั้งอาจไม่มีคนใช้บริการตลอดเวลา มันก็สามารถติดตั้งตาอัตโนมัติ เปิดเครื่องเมื่อคนเดินผ่าน เครื่องจะเดินโดยอัตโนมัติ และเมื่อหยุดใช้งานสักระยะ มันจะปิดเครื่องเพื่อประหยัดไฟโดยอัตโนมัติ บันไดเลื่อนในปัจจุบันถูกออกแบบมาให้ประหยัดพลังงานยิ่งกว่าเดิม แต่โดยโครงสร้างแล้ว มันจะไม่ต่างจากเมื่อมีการประดิษฐ์ขึ้นมามากนัก

ภาพ บริเวณที่มีการติดตั้งบันไดเลื่อนหลายๆตัว ดังเช่นทางเท้าสำหรับผู้โดยสารรถไฟฟ้าใต้ดิน

ภาพ บันได้เลื่อนจะมีที่เกาะด้านข้าง เพื่อการทรงตัวของผู้ใช้

ภาพ บันไดเลื่อนแบบติดตั้งสลับไขว้กัน จะพบตามศุนย์การค้า หรือสถานที่หลายๆชั้น ขนาดใหญ่

ภาพ บันได้เลื่อนรุ่นเก่า มีส่วนประกอบที่ทำด้วยไม้ ดังเช่นตัวลูกบันได พบได้ที่ห้าง Macy's ในกรุงนิวยอร์คประเทศสหรัฐอเมริกา เขายังรักษาไว้ให้ใช้ได้ตามปกติ ซึ่งมันมีอายุการใช้งานเกือบร้อยปีแล้ว (1927)