สุภาษิตชาวดัช: มีเพื่อนบ้านที่ดี ดีกว่าเพื่อนที่อยู่ห่างไกล

สุภาษิตชาวดัช: มีเพื่อนบ้านที่ดี ดีกว่าเพื่อนที่อยู่ห่างไกล

ประกอบ คุปรัตน์Pracob Cooparat
E-mail: pracob@sb4af.org

Keywords: cw022, สุภาษิต, มนุษยสัมพันธ์, เพื่อนบ้าน

มีสุภาษิตชาวดัชหนึ่งกล่าวว่า “Beter een goede buur dan een verre vriend.” ซึ่งมีความเป็นภาษาอังกฤษว่า “Better a good neighbour than a distant friend."

คำว่า Neighbour หมายถึงเพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้เคียงกัน แต่คำว่า Friend นั้นหมายถึงเพื่อน ซึ่งอาจอยู่ใกล้หรือไกลกันก็ได้ หรือครั้งหนึ่งเคยอยู่ใกล้กัน เช่นเรียนด้วยกัน ทำงานด้วยกัน แต่แล้วสักวันก็โยกย้ายห่างกันไป

คำว่าเพื่อนที่ดีนั้นเป็นสิ่งที่ดี แต่การอยู่ไกลกันโอกาสช่วยเหลือพึ่งพากันก็น้อยลง

สุภาษิตชาวดัชข้างต้น มีความหมายว่า หากอยู่ที่ใด ให้ใส่ใจที่จะสร้างมิตรภาพที่ดีกับเพื่อนบ้าน ยิ่งบ้านใกล้เรือนเคียงกัน ยิ่งต้องเข้าใจกันดูแลกันเป็นพิเศษ ในชุมชนชาวดัช (Dutch) หรือคนของประเทศเนเธอร์แลนด์ (Netherlands) นั้นพื้นที่ 2 ใน 3 อยู่ในพื้นที่ใต้น้ำ ทุกคนต้องตื่นตัวระวังภัยน้ำท่วมร่วมกัน ยิ่งน้ำท่วมจากทะเลเหนือที่มีความรุนแรงด้วยแล้ว น่ากลัวนัก แม้ในปัจจุบัน โอกาสน้ำท่วมไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยๆ แต่ก็ยังมีโอกาสอยู่ หากไม่ใส่ใจดูแลกันแล้ว ภัยพิบัติอาจเกิดขึ้นได้

ในอดีตหลายร้อยปีมาแล้ว ชาวดัชจำนวนมากต้องหาที่ทำกินที่จะรุกเข้าไปในบริเวณที่ลุ่มริมทะเล (Swamp) น้ำทะเลท่วมถึง เขาต้องไปช่วยกันสร้างเขื่อนหรือผนังกันน้ำท่วม แล้วทำการเพาะปลูกหรือเลี้ยงสัตว์ร่วมกัน อันการสร้างเขื่อนนั้น ก็มิใช่จะสร้างวันเดียวเสร็จ แต่เป็นความพยายามร่วมกัน หลายๆปีต่อเนื่องกัน เพราะพื้นที่ๆได้ช่วยกันสร้างเข้าไปในเขตทะเลน้ำท่วมถึงนี้ยังมีความไม่ปลอดภัย เขาก็จะสร้างเฉพาะเขตที่เป็นบ้านพักอาศัยร่วมกันก่อน โดยถมดินเป็นคันยกสูงพิเศษให้พ้นระดับน้ำทะเล แล้วอยู่ร่วมกันเป็นหมู่บ้าน เวลาจะใช้ทุ่งหญ้า หรือทำนาที่พื้นที่ยังไม่แน่นอนว่าน้ำทะเลจะกลับมาท่วมเมื่อใด ก็ต้องช่วยกันดูแลเหมือนเป็นสมบัติส่วนรวมร่วมกัน

การที่ต้องทำอะไรหลายๆอย่างร่วมกันนี้ ทำให้ความเป็นเพื่อนบ้านที่ดีต่อกันมีความหมายมาก หากเกี่ยงงอนกัน กินแรงกัน ก็จะทำให้ทำงานร่วมกันไม่สำเร็จ หากไม่มีเพื่อนบ้าน ไม่มีแรงที่จะทำอะไร ก็จะขาดกำลังที่จะพัฒนาที่ดินร่วมกัน ก็จะต้องแพ้ภัยทะเลและน้ำท่วม ทุกคนก็จะเสียโอกาส ดังนั้นการอยู่เป็นชุมชนร่วมกัน ต้องร่วมแรงร่วมใจกัน ระวังภัยให้แก่กัน แล้วทุกคนได้ประโยชน์ จึงทำให้วิถีชีวิตของเขานั้นต้องสร้างความเป็นเพื่อนบ้านที่ดีต่อกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

แม้ในปัจจุบัน การดูแลระบบชลประทาน ระบบป้องกันน้ำท่วมได้กลายเป็นหน่วยงานที่ใหญ่ขึ้น ซับซ้อนขึ้น และห่างไกลตัวออกไป แต่โดยหลักแล้วยังต้องอยู่ร่วมกันแบบพึ่งพากัน

สุภาษิตนี้ แม้เราคนไทยจะไม่ใช่ชาวดัช แต่หากคนไทยใดที่ต้องอยู่ในเขตได้รับภัยพิบัติ เช่นน้ำท่วม ไฟไหม้ หรือพายุร้ายแรง บ้านเรือนที่ทำกินเสียหายร่วมกันทั้งหมดแล้ว เราจะเข้าใจสุภาษิตชาวดัชนี้ได้ดี คือ ขอให้มีเพื่อนบ้านที่ดี ดีกว่ามีเพื่อนที่อยู่ห่างไกลกัน