ประกอบ คุปรัตน์
Pracob Cooparat
E-mail: pracob.cooparat@gmail.com
Updated: May 11, 2012
Keywords: การเมือง, การปกครอง, Spoil system, ระบบพรรคพวก, Merit system, ระบบคุณธรรม
ระบบคุณธรรม (Merit System) คือกระบวนการส่งเสริมและจ้างคนเข้าสู่ระบบราชการบนพื้นฐานของความสามารถที่จะทำงานในหน้าที่นั้นๆ มากกว่าที่จะเป็นคนที่มีความเกี่ยวข้องทางการเมือง ในสหรัฐอเมริกา ได้มีการออกนิติบัญญัติหนึ่งที่เรียกว่า Pendleton Civil Service Reform Act ที่หลังจากระบบราชการในประเทศได้หวั่นไหวและเรรวนไปด้วยระบบการสอดแทรกของการเมือง อย่างที่ปฏิบัติและเรียกว่า Spoils system
ในประเทศไทยในปัจจุบัน ระบบราชการโดยเฉพาะข้าราชการในระดับสูง เช่น ระดับปลัดกระทรวง อธิบดีกรมสำคัญ หน่วยงานอิสระ ที่ท้ายสุดจะไม่อิสระจริง เพราะมีความพยายามจะบอกว่า ใครมาทางไหน ไปทางนั้น เมื่อท่านได้รับการแต่งตั้งหรือสนับสนุนโดยนักการเมืองคนใด ให้เข้าสู่ตำแหน่งสำคัญ เมื่อเขาพ้นหน้าที่ไป ท่านก็ควรจะต้องออกไปตามเขาด้วย ทั้งนี้ไม่ได้คำนึ่งถึงความรู้ความสามารถ คุณความดีที่ข้าราชการ หรือผู้บริหารนั้นๆ เป็นคนดี ทำงานได้ดีหรือไม่อย่างไร
ในระบบราชการปัจจุบันเป็นระบบที่อ่อนแออยู่แล้ว แต่การเมืองในแบบกระดานกระดก ผลัดกันขึ้น ผลัดกันลง เป็นสิ่งที่เราทุกคนพบเห็นอยู่โดยทั่วไป นอกจากระบบจะอ่อนแอ มีการคอรัปชั่น ระบบใส่เกียร์ว่าง ไม่ใส่ใจที่จะทำงานอะไรให้มากไปกว่าที่จะทำให้พออยู่ได้ หากคนทำงานมีเงินเดือนและรายได้ไม่พอ ก็หาทางหารายได้พิเศษเพิ่มขึ้น บางส่วนอาศัยการทุจริตในหน้าที่ ซึ่งพบกันมากในส่วนที่มีอำนาจดังฝ่ายเจ้าหน้าที่ตำรวจ ฝ่ายปกครอง บางส่วนราชการที่สามารถหารายได้อย่างถูกต้อง มีระเบียบรองรับ เช่นพวกครูอาจารย์ โดยเฉพาะอาจารย์มหาวิทยาลัยก็ใช้โอกาสในการหารายได้พิเศษ และในบางครั้งให้ความสำคัญยิ่งกว่างานในหน้าที่หลัก เพราะเงินเดือนราชการเป็นของแน่ ไม่ต้องใส่ใจมาก แต่เงินรายได้พิเศษเป็นตัวที่ต่างกัน และมักจะได้มากกว่า
ในงานของพวกแพทย์และพยาบาลที่มีโอกาสหารายได้พิเศษแต่ต้องเป็นนอกหน้าที่ราชการ บรรดาบุคลากรด้านสาธารณสุขเหล่านี้จึงต้องทำงานเหมือนเป็น 2 กะ คือในเวลาราชการทำงานให้กับราชการ เสร็จแล้วก็ไปทำงานพิเศษตามโรงพยาบาลเอกชน คลินิกส่วนตัว หรืออื่นๆ
ระบบราชการยังไม่ได้รับการปฏิรูป และจะเห็นได้ว่ากำลังคนในระบบราชการกำลังเสื่อมลงทุกวัน คนดีคนเก่งไม่มีใครอยากรับราชการ แม้ข้าราชการเองก็ยังไม่อยากให้ลูกหลานของตนไปรับราชการ
คงจะต้องถึงเวลาแล้วที่จะต้องหันมาใช้ระบบคุณธรรม สรรหาคนดี เลือกคนดีเข้ามาทำงาน ให้รางวัลแก่คนที่ทำงานให้เกิดประโยชน์แก่บ้านเมือง ให้เกียรติเขา เมื่อเขาต้องทำหน้าที่ที่ต้องใช้ความสามารถและความกล้าหาญทางจริยธรรม ความเสื่อมนั้นมันค่อยๆ มาก ความเสื่อมในโรคกระดูกผุนั้นมักจะเป็นผลมาจากการละเลยในระยะเวลายาวนาน เป็นนิสัยการกินและโรคบางประการที่ทำให้คนโดยเฉพาะคนสูงอายุต้องกลายเป็นโรคกระดูกผุ หกล้มนิดเดียวก็กระดูกหักแล้ว
ประเทศของเรากำลังเป็นโรคกระดูกผุ เพราะระบบราชการดังที่ได้เริ่มพัฒนาในยุคทำบ้านเมืองให้ทันสมัยจากยุครัชกาลที่ 5 นั้น ในปัจจุบัน เมื่อวัฒนธรรมการเมืองที่ยังไม่พัฒนาได้เข้ามาแทรกแซงระบบราชการมากขึ้นเรื่อยๆ ยิ่งทำให้ระบบนั้นอ่อนแอลงอย่างมาก เมื่อคนดีคนมีความสามารถหลุดหายไปจากระบบ ระบบราชการ อันเป็นเครื่องมือในการบริหารและพัฒนาประเทศนั้น และในขณะเดียวกัน คนรุ่นใหม่ที่จะเข้ามาเสริม ก็จะรู้สึกว่าระบบนั้นไม่ดึงดูดเขาเพียงพอ ก็จะไม่สนใจเข้าสู่ระบบ
คงถึงเวลาที่เราต้องหาทางฟื้นฟูระบบราชการ นำระบบคุณธรรมมาใช้ อะไรที่ควรจะต้องรักษาเป็นประเพณีและวัฒนธรรมการบริหารการจัดการที่ดี ก็ต้องรักษาไว้ อะไรที่มีการก้าวล่วง และไม่ก่อให้เกิดผลดี ก็ต้องมีการปรับปรุง
The civil service system of Kentucky is named "the Merit System".
No comments:
Post a Comment