ไชบีเรีย (Siberia)

ไชบีเรีย (Siberia)
ประกอบ คุปรัตน์แปลและเรียบเรียง
จาก Wikipedia
Updated: March 17, 2008

ความนำ

ไซบีเรีย (Siberia) เป็นดินแดนในประเทศรัสเซีย

หากเปรียบเหมือนอีสาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ครั้งหนึ่งเคยเป็นดินแดนกันดาล แห้งแล้ง หนาวเหน็บ ไม่มีใครอยากเข้าไปอยู่ แต่ไซบีเรียปัจจุบันได้เปลี่ยนไปมาก เพราะมีการค้นพบทรัพยากรน้ำมันและอื่นๆ และความที่เคยหนาวเหน็บ ด้วยวิวัฒนาการอยู่อาศัย สิ่งที่เคยเป็นอุปสรรค ก็ไม่ได้มีความรุนแรงเหมือนดังที่เคยเป็น

รัฐอลาสก้า (Alaska) ของสหรัฐอเมริกา หรือภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทสไทย ดัง “ทุ่งกุลาร้องไห้” ปัจจุบันก็เปลี่ยนแปลงไป เหมือนดังจะสรุปได้ว่า ท้องที่ๆเคยคิดว่าน่ากลัว กันดาลนั้น มันอาจไม่ได้เป็นเช่นนั้นอีกต่อไป

ไซบีเรีย ในภาษาอังกฤษเขียนว่า Siberia (และในภาษารัสเซีย (Russian) เขียนว่า Сиби́рь, Sibir Tatar: Сибир, Sibir) ซึ่งหมายถึงพื้นที่ตอนเหนือสุดของประเทศสหพันธรัฐรัสเซีย (Russian Federation) ซึ่งแต่เดิมเป็นส่วนหนึ่งของ สหภาพโซเวียตรัสเซีย (U.S.S.R.) และก่อหน้านั้นไปอีก เป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย ในราวศตวรรษที่ 16 ในทางภูมิศาสตร์ มันครอบคลุมส่วนที่เป็น Eurasian Steppe และขยายไปทางตะวันออกจากเทือกเขายูราล (Ural Mountains) ไปจนจบกับมหาสมุทรแปซิฟิก (Pacific Ocean) ในทางตอนใต้ เริ่มจากมหาสมุทรอาร์คติก (Arctic Ocean) ไปตามเนินเขาสู่ทางเหนือกลางของประเทศคาซักสถาน (Kazakhstan) และเป็นเขตแดนสุดของประเทศมองโกเลีย (Mongolia) และประเทศจีน (China) ซึงคิดเป็นร้อยละ 77 ของพื้นที่ประเทศรัสเซีย (13.1 ล้านตารางกิโลเมตร) แต่มีประชากรอยู่อาศัยเพียงร้อยละ 30 ของประชากรในประเทศรัสเซีย หรือประมาณ 42.2 ล้านคน ซึ่งเทียบได้กับประมาณ 2 เท่าของประเทศแคนาดา หรือมาเลเซีย

เมื่อเทียบกับขนาดพื้นที่ของประเทศไทยที่ 513,115 ตารางกิโลเมตร ( 198,115 sq mi ) ซึ่งจัดว่ามีขนาดใหญ่เป็นอันดับที่ 49 ของโลก ไซบีเรียมีขนาดใหญ่กว่าเป็น 26 เท่า แต่เพราะความที่มีภูมิอากาศรุนแรง คือหนาวและมีความชื้นไม่มากนัก จึงไม่ดึงดูดให้ผู้คนไปอาศัยอยู่หนาแน่น

รัสเซียในช่วงการเป็นสหภาพโซเวียตรัสเซีย ได้ใช้เป็นพื้นที่ค่ายแรงงานที่เรียกว่า Gulags ดังนั้นคำว่า Siberia จึงมักรับรู้กันว่าเป็นที่ๆมีการเนรเทศคนไปอยู่และเป็นการลงโทษ เป็นที่ๆผู้คนหวาดกลัวที่จะไปอยู่กัน

สภาพอากาศของไซบีเรียมีความแตกต่างก้นมาก จากตอนเหนือ เป็นเขตอากาศแบบขั้วโลกเหนือ (Arctic Circle) ช่วงฤดูร้อนจะสั้นมาก ยาวเพียงราว 1 เดือน

ผู้คนส่วนใหญ่จะเลือกตั้งถิ่นฐานในตอนใต้ ตามเขตที่ได้มีการก่อสร้างทางรถไฟสาย Trans-Siberian railroad อากาศในที่เหล่านี้เป็นส่วนที่เรียกว่า “ใต้อาร์คติกลงมา” (continental subarctic) มีอากาศเฉลี่ยที่ราว 0 °C (32 °F) จนถึงราว −15 °C (5 °F) ในช่วงเดือนมกราคม จนถึงเดือนกรกฎาคม อากาศจะอยู่ที่ +20 °C (68 °F) ซึ่งนับว่ายังไม่หนาวอย่างทารุณนักสำหรับชาวยุโรป หรืออเมริกาทางตอนเหนือสุด หรือในแถบตอนใต้ของแคนาดา ซึ่งพอทนได้ และเป็นที่ทำมาหากินได้

โดยทั่วไปทางฝั่งตะวันตกจะมีอากาศที่ไม่รุนแรงเท่าทางตะวันออก ซึ่งมีสถิติอุณหภูมิต่ำสุดที่ -71.2 °C (-96.1 °F) และที่เมือง Oymyakon (Sakha Republic) ได้ชื่อ่าเป็นเมืองที่มีอากาศหนาวที่สุดในโลก
ในด้านความชื้นและฝน (Precipitation) โดยทั่วไปต่ำ มีช่วงที่มีความชื้นหรือฝนที่ปีละ 500 มิลิเมตร หรือประมาณ 20 นิ้วเฉพาะเพียงใน Kamchatka ที่ซึ่งมีลมชื้นพัดมาจากทะเล Okhotsk ที่เข้ามาประทะกับเขตภูเขาสูง และเป็นบริเวณเดียวที่มีธารภูเขาน้ำแข็ง และในส่วนที่เรียกว่า Primorye ที่อยู่ใต้ไปมากๆ ซึ่งได้รับอิทธิพลจากลมมรสุม ทำให้มีฝนตกหนักในช่วงฤดูร้อน แต่นอกนั้น อากาศในไซบีเรียจะมีลักษณะหนาวจัด และมีความชื้นและฝนเบาบางมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทางตะวันออก

น้ำมันและก๊าสธรรมชาติ (Oil and Gas)

ไซบีเรียจัดว่าเป็นแหล่งน้ำมันและก๊าสธรรมชาติที่สำคัญ มีศักยภาพในการสะกัดและกลั่นน้ำมัน เมือง Tyumen city ในไซบีเรียตะวันตก จัดว่าเป็นเมืองหลวงน้ำมันและก๊าสของประเทศ และน้ำมันและก๊าสจัดเป็นพลังงานหลักของประเทศรัสเซีย และเพื่อการส่งออก นำเงินเข้าประเทศ ร้อยละ 25 ของน้ำมันและก๊าสที่ผลิตได้นั้นได้ส่งออก ทำให้เป็นร้อยละ 75 ของเงินรับที่ได้จากต่างประเทศ

ถ่านหิน (Coal)

ถ่านหิน (Coal) ในไซบีเรียจัดเป็นถ่านหินที่มีคุณภาพ มี Sulfur ต่ำในบริเวณ Kuzbas มีแหล่งสะสมประมาณ 600,000 ล้านตัน และหากนับถึงถ่านหินประเภทสีน้ำตาล (Brown coal) ใน Kansk-Achinsk ซึ่งจะมีอีกกว่า 1,200,000 ล้านตัน ซึ่งแหล่งเหล่านี้จะมีอยู่ในความลึก 80-100 ฟุตใต้ดิน ซึ่งในวงการถ่านหินนั้น ความลึกที่ 200-300 ฟุต ถือว่ายังตื้นพอ แหล่งถ่านหินนี้จะยังเป็นแหล่งพลังงานสำคัญของรัสเซียที่ไม่แพง เป็นหลักประกันทางเศรษฐกิจของประเทศต่อไปได้อีกนาน

ไม้ (Timber)

ป่าไม้จัดเป็นความั่งคั่งของไซบีเรีย ซึ่งมีพื้นที่ป่าถึง 800 ตารางไมล์ เป็นปริมาณไม้ 40,000 ล้านลูกบาตรเมตร จัดเป็นสัดส่วนที่สูงมากของประเทศรัสเซีย และประมาณร้อยละ 80 ของไม้ป่าประเภทสน (Coniferous)